राज्यशास्त्र

लोकसभा व राज्यसभा यांच्या दोन अधिवेशनांमध्ये किती महिन्यांपेक्षा जास्त अंतर नसावे ?

सहा महिन्यांपेक्षा जास्त

घटना समितीचे पहिले अधिवेशन कधी भरले होते ?

९ डिसे. १९४६

घटना समितीचे अध्यक्ष कोण होते ?

डॉ. राजेंद्र प्रसाद

भारतीय घटना भारतीय जनतेने कधी स्वीकारली ?

२६ नोव्हे. १९४९

घटनेच्या मसुदा समितीचे अध्यक्ष कोण होते ?

डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर

भारतीय घटनेची अंमलबजावणी कधी सुरु झाली ?

२६ जाने. १९५०

भारतीय घटनेच्या एकूण किती बैठका झाल्या ?

अकरा

भारतीय घटनेत सुरुवातीला किती कलमे होती ?

३९५

सध्या घटनेत किती परिशिष्टे आहेत ?

१२

भारतीय घटनेने मान्य केलेल्या भाषांची संख्या किती ?

२२

भारतीय घटनेचा आत्मा कशास म्हणतात ?

सरनामा

घटना कलम क्र. १२ ते ३५ मध्ये काय नमूद करण्यात आले आहे ?

मुलभूत अधिकार

घटना कलम क्र. १४ ते १८ मध्ये काय नमूद करण्यात आले आहे ?

समतेचा अधिकार

घटना कलम क्र. १९ ते २२ मध्ये काय नमूद करण्यात आले आहे ?

स्वातंत्र्याचा अधिकार

घटना क्र. २४ कशाच्या संधर्भात आहे ?

बालकामगार निर्मुलन

भारतीय लोकप्रतिनिधी कायदा कधीचा आहे ?

१९५१

भारतीय नागरिकत्वाचा कायदा कधी पास झाला ?

१९५५

अस्पृश्यता निर्मुलनाशी निगडीत घटनेतील कोणते कलम आहे ?

१७

मुलभूत हक्क किती आहेत ?

६

सध्या मुलभूत कर्तव्ये किती आहेत ?

११

भारताने घटना दुरुस्तीची पद्धत कोणत्या देशाकडून घेतली आहे ?

दक्षिण आफ्रिका

मार्गदर्शक तत्वे भारताने कोणत्या देशाकडून घेतली आहेत ?

आर्यलॅंड

घटना कलम क्र. ४० कशाशी संबंधित आहे ?

ग्रामपंचायत

समान नागरी कायदा घटनेतील कोणत्या कलमाशी संबंधित आहे ?

४४

मुलभूत हक्कांचे संरक्षण करण्याची जबाबदारी कोणाची ?

सर्वोच्च न्यायालय

मार्गदर्शक तत्वाची अंमलबजावणी झाली नाही तर न्यायालयात दाद मागता येते का ?

नाही

भारतातील पहिल्या सार्वत्रिक निवडणुका कोणत्या साली पार पडल्या ?

१९५२

लोकसभेत जास्तीत जास्त किती सभासद राहतील अशी घटनेत तरतूद आहे ?

५५२

सध्या लोकसभेत किती सभासद आहेत ?

५४५

महाराष्ट्रातून लोकसभेत किती उमेदवार निवडून पाठवले जातात ?

४८

लोकसभेत राष्ट्रपती अग्लो इंडियन समाजाचे किती प्रतिनिधी निवडतात ?

२

लोकसभेचा कार्यकाल किती वर्षाचा असतो ?

५ वर्ष

लोकसभेचे पहिले सभापती कोण ?

गणेश वासुदेव मावळणकर

लोकसभेच्या पहिल्या महिला सभापती कोण ?

श्रीमती मीरा कुमार

धनविधेयक प्रथम कोणत्या सभागृहात मांडतात ?

लोकसभा

धनविधेयक आहे कि नाही कोण ठरवते ?

लोकसभेचा सभापती

लोकसभा हे कसे सभागृह आहे ?

कनिष्ठ

लोकसभेत धनविधेयक मांडताना कोणाची परवानगी घ्यावी लागते ?

राष्ट्रपती

लोकसभेच्या आणि राज्यसभेच्या संयुक्त अधिवेशनाचे अध्यक्ष पद कोण भूषवतो ?

लोकसभेचा सभापती

राज्यसभेने धनाविधेयकास किती दिवसात मंजुरी दिली पाहिजे ?

१४

राज्यसभेत एकूण किती सभासद आहेत ?

२५०

राज्यसभेवर राष्ट्रपती किती सदस्यांची नेमणूक करतात ?

१२

महाराष्ट्रातून राज्यसभेवर किती सदस्य निवडून पाठवले जातात ?

१९

लोकसभेच्या उमेदवारास कमीत कमी वयोमर्यादा किती आहे?

२५

राज्यसभेच्या उमेदवारास कमीत कमी वयोमर्यादा किती आहे?

३०

राष्ट्रपतीच्या निवडणुकीत कोणकोण सहभागी होते ?

लोकसभा, राज्यसभा व विधानसभा यांच्यातील निर्वाचित सभासद

राष्ट्रपतीचा कार्यकाल किती वर्षाचा असतो ?

५ वर्षे

राष्ट्रपतीच्या उमेदवारासाठी वयाची किती वर्षे पूर्ण व्हावी लागतात ?

३५ वर्षे

श्रीमती प्रतिभाताई पाटील या भारताच्या कितव्या राष्ट्रपती आहे ?

१३ व्या

भारताचे पहिले राष्ट्रपती ?

डॉ. राजेंद्र प्रसाद

भारताचे पहिले मुस्लीम राष्ट्रपती कोण ?

झाकीर हुसेन

हंगामी राष्ट्रपती होणारे पहिले सरन्यायाधीश कोण ?

न्या. हिदायतुल्ला

देशात आणीबाणी कोण लागू करतो ?

राष्ट्रपती

राज्यसभा आणि लोकसभा यांचे संयुक्त अधिवेशन कोण बोलविते ?

राष्ट्रपती

संसदेचे अधिवेशन चालू असताना वटहुकुम काढण्याचा अधिकार कोणाला आहे ?

राष्ट्रपती

घटनेच्या कितव्या कलमानुसार वित्त आयोगाची नेमणूक राष्ट्रपती करतात ?

२८०

राष्ट्रीय आणीबाणी घटनेच्या कितव्या कलमानुसार लावली जाते ?

३५२

आणीबाणीच्या कालखंडात लोकसभेचा कार्यकाल एकाच वेळी किती महिन्यांपर्यंत वाढविता येतो ?

सहा

घटनेतील कितव्या कलमानुसार घटकराज्यात आणीबाणी लागू केली जाते ?

३५६

देशात सर्वप्रथम कोणत्या राज्यात १९५१ साली आणीबाणी लागू करण्यात आली ?

पंजाब

घटना कलम क्र. ३६० कशाशी संबंधित आहे ?

आर्थिक आणीबाणी

राज्यसभेचा पदसिद्ध सभापती कोण असतो ?

उपराष्ट्रपती

उपराष्ट्रपतिच्या निर्वाचन मंडळात कोणाचा समावेश होतो ?

लोकसभेतील व राज्यसभेतील निर्वाचित सदस्य

राष्ट्रपती कोणत्या सभागृहाचा सदस्य म्हणून निवडून येण्यास पात्र असावा लागतो ?

लोकसभा

उपराष्ट्रपती पदासाठी वयाची किती वर्षे पूर्ण असावी लागतात ?

३५ वर्षे

राष्ट्रपतीच्या निवडणुकीस किती वेळा उभे राहता येते ?

अनेकवेळा

राष्ट्रपती पद रिक्त झाल्यास नवीन राष्ट्रपतीची नेमणूक होईपर्यंत राष्ट्रपती म्हणून कोण काम करते ? उपराष्ट्रपती
पदावर असताना मृत्यू पावलेले उपराष्ट्रपती कोण ?

कृष्णकांत

भारताचे पहिले उपराष्ट्रपती कोण ?

डॉ. सर्वपल्ली राधाकृष्णन

मंत्रिमंडळातील इतर मंत्र्यांची नेमणूक राष्ट्रपती कोणाच्या सल्ल्याने करतो ?

पंतप्रधान

एखादा मंत्री सभागृहाचा सभासद नसेल तर किती महिन्याच्या आत सभासदत्व मिळवावे लागते ?

सहा महिने

देशाची खरी सत्ता कोणाच्या हाती एकवटलेली आहे ?

पंतप्रधान

राष्ट्रपती आणि मंत्रिमंडळ यांच्यातील दुवा कोण ?

पंतप्रधान

केंद्रीय मंत्रिमंडळाच्या साप्ताहिक बैठकीचा अध्यक्ष कोण असतो ?

पंतप्रधान

पंतप्रधान हा मंत्रिमंडळाचा काय म्हणून ओळखला जातो ?

कोनशीला

घटनेच्या कितव्या कलमात विधानसभेच्या निर्मितीची तरतूद आहे ?

१७०

विधानसभेत कमीतकमी आणि जास्तीत जास्त किती सभासद असतात ?

कमीतकमी ६० आणि जास्तीत जास्त ५००

महाराष्ट्राच्या विधानसभेत किती सदस्य आहेत ?

२८८

राज्यपाल विधानसभेत किती अॅग्लो इंडियन सदस्यांची नेमणूक करतो ?

एक

लोकसभा व राज्यसभेच्या दोन अधिवेशनांमध्ये किती महिन्यापर्यंत जास्त अंतर नसावे ?

६ महिने

महाराष्ट्राच्या विधानसभेचे पहिले सभापती कोण होते ?

सेलम

महाराष्ट्राच्या विधानपरिषदेचे पहिले सभापती कोण होते ?

वि. स. पागे

महाराष्ट्राच्या विधानसभेचे हिवाळी अधिवेशन कोठे भरते ?

नागपूर

घटक राज्यातील वरिष्ठ सभागृह कोणते ?

विधान परिषद

विधान परिषद नको / हवी असेल तर तशी मागणी कोण करायला पाहिजे ?

विधानसभा

विधान परिषदेवर राज्यपाल किती सदस्यांची नेमणूक करतात ?

१/६

विधान परिषदेत विधानसभेकडून किती सदस्य निवडले जातात ?

१/३

विधान परिषदेने धनविधेकास किती दिवसात मान्यता देणे बंधनकारक आहे ?

१४ दिवस

विधान परिषदेच्या उमेदवारासाठी वयाची किती वर्षे पूर्ण होणे आवश्यक आहे ?

३० वर्षे

विधान परिषदेच्या सदस्यांचा कार्यकाल किती वर्षाचा असतो ?

६ वर्षे

विधान परिषद विसर्जित करण्याचा अधिकार कोणास आहे ?

कोणलाही नाही

सध्या भारतात किती घटक राज्यात विधानपरिषद अस्तित्वात आहे ?

७ राज्ये

विधान परिषद अस्तित्वात असणाऱ्या राज्यांची नावे सांगा ?

तामिळनाडू, कर्नाटक, महाराष्ट्र, बिहार, उ. प्रदेश, जम्मू काश्मीर

स्थानिक स्वराज्य संस्थांमधून विधानपरीषदेवर किती सदस्य निवडले जातात ?

१/३

शिक्षक मतदारसंघ, पदवीधर मतदार संघातून विधानपरीषदेवर किती सदस्य निवडले जातात ?

१/१२

देशाचा राज्यकारभार कोणाच्या नावाने चालतो ?

राष्ट्रपती

महाराष्ट्राचे पहिले राज्यपाल कोण ?

श्री. प्रकाश

राज्यपालाची नेमणूक कोण करतो ?

राष्ट्रपती

राज्यापालाचा कार्यकाल किती वर्षाचा असतो ?

५ वर्षे

राज्याचा राज्यकारभार कोणाच्या नावाने चालतो ?

राज्यपाल

राज्यपाल राज्याच्या मंत्रिमंडळातील मंत्रांची नेमणूक कोणाच्या सहाय्याने करतो ?

मुखमंत्री

राज्यातील विविध पदावरील व्यक्तींच्या नेमणुका करण्याचा अधिकार कोणास आहे ?

राज्यपाल

विधानसभेत धनविधेयक मांडताना कोणाची परवानगी घ्यावी लागते ?

राज्यपाल

राज्यपालाची या राज्याची दुसऱ्या राज्यात राष्ट्रपती बदली करू शकतात का ?

हो

घटक राज्यात आणीबाणी लागू करताना राष्ट्रपती कोणाच्या अहवालानुसार ती लागू करतात ?

राज्यपाल

स्वतंत्र महाराष्ट्राचे पहिले मुख्यमंत्री कोण ?

यशवंतराव चव्हाण

अशोकराव चव्हाण महाराष्ट्राचे कितवे मुख्यमंत्री आहेत ?

२५ वे

सर्वात जास्त काळ पदावर राहणारे महाराष्ट्राचे मुख्यमंत्री कोण ?

वसंतराव नाईक

घटकराज्यातील मंत्रिमंडळ संयुक्तरीत्या कोणाला जबाबदार असतात ?

विधानसभा

घटकराज्यातील कोणाचा राजीनामा म्हणजे संपूर्ण मंत्रिमंडळाचा राजीनामा होय ?

मुख्यमंत्री

महाराष्ट्रातील पहिले उपमुख्यमंत्री कोण ?

नाशिकराव तिरपुडे

सर्वोच्च न्यायालयाची स्थापना कधी झाली ?

२६ जाने, १९५०

भारताचे पहिले सरन्यायाधीश कोण ?

न्या. हिरालाल कनिया

नव्याने तरतूद केल्याप्रमाणे मुख्य न्यायाधीश धरून सर्वोच्च न्यायालयातील न्यायाधीशांची संख्या किती आहे? ३१
घटनेतील कोणत्या कलमानुसार सर्वोच्च न्यायालयाची स्थापना झाली आहे ?

१२४

सर्वोच्च न्यायालयाच्या मुख्य न्यायाधीशाची नेमणूक करून त्याला शपथ कोण देतो ?

राष्ट्रपती

सर्वोच्च न्यायालयाचा मुख्य न्यायाधीश वयाची किती वर्षे होईपर्यंत पदावर राहतो ?

६५ वर्षे

उच्च न्यायालयाची स्थापना घटनेतील कितव्या कलमानुसार झाली आहे ?

२१४

भारतीय न्यायव्यवस्था कशा स्वरुपाची आहे ?

एकेरी

महाराष्ट्राच्या उच्च न्यायालयात मुख्य न्यायाधीश धरून न्यायाधीशांची संख्या किती आहे ?

६६/७५

महाराष्ट्राच्या उच्च न्यायालयाची किती खंडपीठे आहेत ?

३ ( नागपूर, औरंगाबाद, पणजी )

राज्याचा मुख्य न्यायाधीश वयाची किती वर्षे पूर्ण होईपर्यंत पदावर राहतो ?

६२ वर्षे

महाराष्ट्र व कोणत्या राज्याचे मिळून उच्च न्यायालय आहे ?

गोवा

भारतातील पहिले दलित सरन्यायाधीश कोण ?

के.जी. बाळकृष्णन

सर्वोच्च न्यायालयाच्या मुख्य न्यायाधीशास कोण शपथ देते ?

राष्ट्रपती

राष्ट्रपती, उपराष्ट्रपती दोन्हीही पदे एकाचवेळी रिक्त झाल्यास हंगामी राष्ट्रपती म्हणून कोण काम करतो ? सरन्यायाधीश