महाराष्ट्रातील जिल्हे – वर्धा

वर्धा : वर्धा हे शहर जिल्ह्याचे मुख्यालय असुन दिल्ली चैन्नई या रेल्वे मार्गावरील महत्वाचे रेल्वे जंक्शन आहे. तसेच विदर्भात वर्धा शहराला खूपच महत्व दिले जाते. वर्धा रेल्वे स्थानकामधून कोलकाता, मुंबई चैन्नई, पंजाब, भुसावळ या ठिकाणी जाण्यासाठी रेल्वे आहेत. तसेच वर्धा येथे हत्तीरोग संशोधन केंद्र आहे. वर्धा येथून जवळच दत्तपूर नावाचे गाव असुन तेथे कुष्टरोग्यासाठी कुष्टधाम ही संख्या आहे. शहरामध्ये अखिल भारतीय ग्रामोद्योग संघ संस्था, बाजारपेठा, छोटीसी औ. वसाहत, कापुस फेडरेशन, सुत गिरण्या, तेलगिरण्या, राष्ट्रभाषा प्रचार समितीचे मुख्य ठिकाण, विश्वशांती स्तुप, कल्याणात्मक गिताई मंदीर, नगरपालिका, जैन मंदिरे चर्च, मशिदी आहेत.

देवळी : हे एक तालुका ठिकाण असुन येथील बैलांचा बाजार पाहण्यासारखा असतो. या ठिकाणी कापुस फेडरेशन व कापुस संकलन केंद्र आहे. तसेच देवळी शहरात कृषी उत्पन्न बाजार समिती, मंदीरे, बस स्थानक आहे. तालुक्यामध्ये पुलगाव या ठिकाणी लष्करी सामग्री कारखाना, रासायनिक खतांचा कारखाना, कापड गिरण्या, बाजारपेठ आहे. देवळी तालुक्यातील पुलगाव हे अत्यंत महत्वाचे गाव म्हणुन ओळखले जाते.

सेलु : सेलु हे तालुक्याचे ठिकाण असुन जिल्ह्यातील महत्वाचे शहर आहे. येथुन जवळच केळझर हे गाव आहे. केळझर येथे स्फोटक द्रव्यांचा कारखाना तसेच मत्सबीज उत्पादन केंद्र आहे.

आर्वी : आर्वी हे तालुक्याचे ठिकाण असुन आर्वीला संताची भूमी म्हणुन ओळखले जाते. शहरामध्ये मोठ-मोठ्या कडधान्याचा बाजारपेठा आहेत. सर्व जाती धर्माची मंदीरे आहेत. येथील काचेचे जैन मंदीर पाहण्यासारखे आहे. आर्वी येथे कापसाची भव्य बाजारपेठ आहे.

सेवाग्राम : वर्धा शहरापासून सेवाग्राम हे ठिकाण जवळच असुन येथे महात्मा गांधीनी  वास्तव्य केले होते. त्यामुळेच या गावाला सेवाग्राम असे म्हटले जाते. येथील ज्या झोपडी मद्ये महात्मा गांधीनी वास्त्यव्य केले होते. ती झोपडी आजही पाहायला मिळते. त्या ओपाडीला बापुकुटी या नावाने ओळखले जाते.

पवनार : धाम नदीवरील या गावात महात्मा गांदीच्या स्मरणार्थ बांधण्यात आलेली छत्री आहे तसेच विनोबा भावे यांचा परमधाम गावाचा आश्रम आहे. वाकाटक राजा दुसरा यांच्या काळात पवनार हे प्रवरापुर म्हणुन ओळखले जाते. तसेच वाकाटक राज्याचे राजादानाचे हे ठिकाण होते.

आष्टी : हे तालुक्याचे मुख्यालय असुन १६ ऑगस्ट १९४२ च्या आंदोलनामध्ये जो गोळीबार झाला आणि त्या सत्याग्रहामध्ये अनेक सत्याग्रही मारले गेले त्यांचे साक्षीदार म्हणुन वर्धा जिल्ह्यात आष्टी या शहराला ओळखले जाते.

हिधणघाट : येथील मल्हारी-मार्तंड मंदीर पाहण्यासारखे आहे. पुर्वी लकरशायरच्या कापड गिरण्यामधून येथील वणी जातीच्या कापसाला फार महत्व होते त्यासाठी हिंगणघाट खुप परिचित आहे.